Koronavirüs salgını ülkemizde ve tüm dünyada birçok sektörü olumsuz etkilemiştir. Bu sektörlerin başında kuşkusuz turizm sektörü gelmektedir. Bugünlerde birçok seyahat acentesi feshedilen paket tur tatil sözleşmelerinin yarattığı ekonomik güçlükle mücadele etmektedir. Zira koronavirüs salgını sebebiyle binlerce tüketici erken dönemde uygun fiyatlı kampanyalar kapsamında satın aldıkları paket tur tatillerinin sözleşmesini feshetmiş; bedel iadesi talebinde bulunmuştur.
Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 16. maddesinde, katılımcının (yani tüketicinin), fesih talebini paket tur düzenleyicisi veya aracısına yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmek kaydıyla sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceği belirtilmektedir. Aynı maddede, paket turun başlamasından en az otuz gün önce yapılan fesih bildirimlerinde, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın katılımcının ödemiş olduğu bedelin kendisine iade edileceği, paket turun başlamasına otuz günden daha az bir süre kala yapılan fesih bildirimlerinde ise, paket tur sözleşmesinde belirtilmek şartıyla belirli bir tutar veya oranda kesinti yapılabileceği düzenlenmiştir. Bununla birlikte, katılımcının gerekli tüm özeni göstermesine rağmen öngöremediği ve engelleyemediği bir durum veya mücbir sebep nedeniyle paket turun başlamasına otuz günden daha az bir süre kala fesih bildiriminde bulunması halinde, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile üçüncü kişilere ödenip belgelendirilebilen ve iadesi mümkün olmayan bedeller hariç olmak üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın katılımcının ödemiş olduğu bedelin kendisine iade edileceği düzenlenmiştir. İlgili maddenin son fıkrasında ise bu madde kapsamında gerçekleştirilecek bedel iadelerinin, fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde katılımcıya yapılmasının zorunlu olduğu bildirilmiştir.
Yasal düzenleme böyle olunca, koronavirüs salgının yarattığı panik ve bilinmezlik ortamında çoğu katılımcılar paket tur tatil sözleşmelerini feshetmiştir. Buna istinaden her ne kadar acenteler bedel iadelerini mümkün mertebe yasal on dört gün süre içerisinde yerine getirmeye çalışsa da feshedilen sözleşme sayısının gün geçtikçe artması, yeni satış yapılamaması ve halihazırda planlanan tatiller kapsamında havayolu şirketleri, oteller vb kurumlara yapılan ödemeler acentelerce iade alınamadığından ciddi bir likidite sorunu baş göstermiştir. Bu tabloda da sözleşmesini fesheden katılımcılar, on dört gün geçmesine rağmen bedel iadelerini geri alamamıştır. Ortaya çıkan tabloda ise hem paket tur tatil satın alıp sözleşmeyi feshederek bedel iadesinde bulunan katılımcılar hem de acenteler zor durumda kalmıştır. Çünkü, bu olumsuzun sürecin devam etmesi halinde katılımcılar sadece geç iade alma tehlikesiyle değil; acentelerin iflasın eşiğine gelmesi halinde hiç bedel iadesi alamamakla karşı karşıya gelmiştir.
Bunun üzerine, Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 15.05.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik kapsamında, 16. madde uyarınca yapılan bedel iadelerinin, fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde yapılmasının esas olduğu, ancak COVİD-19 salgını nedeniyle, 5/2/2020 tarihinden itibaren ifası öngörülen ve hava yolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde, paket tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından hava taşıma işletmelerine ödenip belgelendirilen uçuş bedelinin, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde katılımcıya iade edileceği, katılımcının bilgilendirilmesi ve açık onayının alınması koşuluyla, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere katılımcının ödemiş olduğu bedelin, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde iade edileceği, katılımcının hangi geri ödeme şeklini tercih ettiğine ilişkin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmesi ve onayının alınmasında ispat yükümlülüğünün paket tur düzenleyicisi veya aracısına ait olduğu düzenlenmiştir.
Yönetmelik’e eklenen bu geçici madde ile salgın nedeniyle 5 Şubat 2020 tarihinden itibaren ifası öngörülen ve hava yolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde, tüketicilere iki seçimlik hak tanınmıştır: Bu kapsamda tüketiciler ya ödemiş olduğu bedelin, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içinde veya uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içinde ödenmesini seçebilecektir.
Esasen, bu süreçte iki taraf arasında yaşanabilecek uyuşmazlıklar belli bir limit kapsamında[1] Tüketici Hakem Heyeti’nde görülecek olup ortalama bir tüketici hakem heyeti uyuşmazlığı dosyasının ancak bir yıl sonunda kapanması öngörülmektedir. Bu sebeple, tüketicilerin uçuş yasağı kalktıktan altmış gün sonraki on dört gün içinde iade seçeneğini seçmelerinin daha mantıklı olacağı, böylelikle acentelerin de daha rahat bir pozisyona gireceği öngörülmektedir.
Profesyonel destek almak isterseniz iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.
KAYNAK
[1] 2020 yılı için Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak başvurularda değeri:
- a) 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri,
- b) Büyükşehir statüsünde olan illerde 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirası ile 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,
- c) Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri,
ç) Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 6.920 (altıbindokuzyüzyirmi) Türk Lirası ile 10.390 (onbinüçyüzdoksan) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri, görevlidir.
Profesyonel destek almak isterseniz iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.